1. Modlitwa rozpoczynająca rodzinne spotkanie ewangelizacyjne
Zgromadzeni na wspólnej modlitwie odmawiają „Akt miłości”:
Boże, choć Cię nie pojmuję,
jednak nad wszystko miłuję.
Nad wszystko, co jest stworzone,
Boś Ty dobro nieskończone.
2. Biblijne ujęcie I przykazania
Odczytuje Ojciec lub Matka rodziny:
W Księdze Wyjścia to przykazanie jest bardziej rozbudowane niż przekazuje nam to katechizm. Następuje doprecyzowanie i rozwinięcie krótkiego zdania mówiącego o zakazie bałwochwalstwa. Tekst biblijny oddaje to w słowach: Nie będziesz miał cudzych bogów obok Mnie! Nie będziesz czynił żadnej rzeźby ani żadnego obrazu tego, co jest na niebie wysoko, ani tego, co jest na ziemi nisko, ani tego, co jest w wodach pod ziemią! Nie będziesz oddawał im pokłonu i nie będziesz im służył (Wj 20, 2-5).
Dosłownie początek tego przykazania mówi o tym, że nie będziesz miał cudzych bogów przed moim obliczem (al panaya). Widać wyraźnie, że tekst przykazania odnosi się do czasów kiedy Izrael nie realizował jeszcze czystego monoteizmu, czyli uznania i wiary, że istnieje tylko jeden Bóg. Czytając ma się wrażenie, że autor uważa, że mogą istnieć jeszcze inni bogowie, ale naród wybrany może czcić tylko jednego Boga Wybawiciela – Jahwe (taki system nazywa się monolatrią).
Dopiero nauczanie proroków, znacznie później, uświadomi Izraelitom, że bożkowie utworzeni z metalu czy drewna są jedynie wytworem wyobraźni i rąk człowieka. Zakaz czczenia innych bóstw poza Bogiem jedynym, łączy się w Biblii z zakazem czynienia wizerunków. Musimy pamiętać, że Izrael wyszedł z Egiptu, z kraju gdzie czczono wielu bogów, których często przedstawiano za pomocą zwierząt.
Anubis był pokazywany jako szakal, Hapi – jako hipopotam, Horus – jako sokół, Chnum – jako baran. Wizerunek czy posąg łatwo utożsamiano z samym bóstwem, tak jak to się stało ze złotym cielcem, o którym Izraelici powiedzieli: oto twój bóg. Zakaz sporządzania wizerunków miał na celu ochronę czystości kultu Boga, który jest niewidzialny i jest czystym duchem. Dlatego po dziś dzień w synagogach lub meczetach nie stosuje się zdobnictwa figuratywnego.
Dopuszczalne jest jedynie zdobnictwo roślinne, albo geometryczne. Ten zakaz przedstawiania Boga mocno podkreślony w pierwszym przykazaniu nie zakładał jednak absolutnego zakazu wszystkich wizerunków. Sama Biblia mówi o rzeźbach cherubów na arce, czy o miedzianym wężu na palu. Wcielenie Chrystusa i fakt, że Bóg stał się człowiekiem był dla pierwszych chrześcijan znakiem, że niewidzialny Bóg objawił swoje oblicze w Osobie Jezusa Chrystusa, o którym św. Paweł pisał, że On jest obrazem Boga niewidzialnego (Kol 1,15).
Dlatego w Kościele czcimy Boga, który się ukazał w Chrystusie, także za pomocą wizerunków. Nie oddajemy czci obrazom, ale tym osobom, które one przedstawiają, na podobnej zasadzie, jak w sytuacji gdy z troską i szacunkiem odnosimy się do zdjęć drogich i ważnych dla nas osób. Przechowując je, czy umieszczając w widocznym miejscu w domu wyrażamy nasz respekt nie wobec papieru i farb, ale osób, które dany obraz przedstawia.
Pierwsze przykazanie, nie bez powodu nakazuje stawiać Boga na pierwszym miejscu. Wszelki inny porządek będzie bałwochwalstwem. Wydaje się, że pokusa kultu Baala i Asztarte – uosabiających siły przyrody, jakiej doświadczał biblijny Izrael na przestrzeni wieków, należy do przeszłości. Jednak świat dzisiejszy namnożył nam bożków. Kult ekologii, dzisiaj bardzo mocny, jest jakimś odbiciem dawnych pokus, które bardziej oddawały cześć siłom natury aniżeli jej Stwórcy.
Inni mówią o wiodącej roli państwa i prawa, wysuwając je przed prawo Boga. Doświadczenia nazizmu i komunizmu z ich obozami koncentracyjnymi i łagrami, pokazały wymownie czym się kończy zaburzenie hierarchii wartości.
Świat współczesny szczycący się postępem technicznym i swoją racjonalnością jest pełen reklam zachęcających do skorzystania z rad wróżek, astrologów i horoskopów, czyli z rzeczywistości stającej w opozycji do Boga, który w swojej opatrzności kieruje wszystkim. Warto przy tym zauważyć prawie religijną cześć okazywaną różnego rodzaju idolom ze świata muzyki, filmu czy sportu, co często łączy się z podziwianiem i naśladowaniem postaw i wartości, które są dalekie od Dekalogu i nie prowadzą do wolności, a często do zniewolenia za sprawą ulotnej mody, która narzuca określone wzorce zachowań.
3. Z nauczania św. Jana Pawła II
Odczytuje ojciec rodziny:
„Nie będziesz miał bogów cudzych przede Mną”. To pierwsze słowo Dekalogu, pierwsze przykazanie, od którego zależą wszystkie dalsze przykazania. Całe prawo Boże – wypisane niegdyś na kamiennych tablicach, a równocześnie wypisane odwiecznie w sercach ludzkich. Tak, że i ci, co nie znają Dekalogu, znają jego istotną treść. Bóg głosi prawo moralne nie tylko słowami Przymierza – Starego Przymierza z góry Synaj i Chrystusowej Ewangelii – głosi je samą wewnętrzną prawdą tego rozumnego stworzenia, jakim jest człowiek. To Boże prawo moralne jest dane człowiekowi i dane równocześnie dla człowieka: dla jego dobra” (Koszalin, 1 czerwca 1991).
4. Spotkanie z Dekalogiem jest zaproszeniem do spotkania się z Miłosierdziem Bożym. Z „Dzienniczka” św. s. Faustyny:
Jezus mi powiedział: Poznawaj Boga przez rozważanie przymiotów Jego. (Dz 30) Pierwszym przymiotem, jakim Pan dał poznać – to Jego świętość. Świętość ta jest tak wielka, że drżą przed Nim wszystkie potęgi i moce. Duchy czyste zasłaniają swoje oblicze i pogrążają się w nieustannej adoracji, a jeden ich tylko wyraz największej czci, to jest – Święty... Świętość Boga rozlana jest na Kościół Boży i na każdą w nim żyjącą duszę – jednak nie w równym stopniu.
Są dusze na wskroś przebóstwione, a są dusze też zaledwie żyjące. Drugie poznanie udzielił mi Pan – to jest Jego sprawiedliwość. Sprawiedliwość Jego jest tak wielka i przenikliwa, że sięga w głąb istotnej rzeczy i wszystko wobec Niego staje w obnażonej prawdzie i nic się ostać by nie mogło. Trzecim przymiotem jest Miłość i Miłosierdzie. I zrozumiałam, że największym przymiotem jest miłość i Miłosierdzie. Ono łączy stworzenie ze Stwórcą. Największą miłość i przepaść miłosierdzia poznaję we Wcieleniu Słowa w Jego odkupieniu i tu poznałam, że to przymiot jest największy w Bogu (Dz 180).
5. Pieśń: „To mój Pan...” (s. 58)
6. Pismo Święte o I przykazaniu
W Księdze Wyjścia czytamy: Wtedy mówił Bóg wszystkie te słowa: «Ja jestem Pan, twój Bóg, który cię wywiódł z ziemi egipskiej, z domu niewoli. Nie będziesz miał cudzych bogów obok Mnie! Nie będziesz czynił żadnej rzeźby ani żadnego obrazu tego, co jest na niebie wysoko, ani tego, co jest na ziemi nisko, ani tego, co jest w wodach pod ziemią!
Nie będziesz oddawał im pokłonu i nie będziesz im służył, ponieważ Ja Pan, twój Bóg, jestem Bogiem zazdrosnym, który karze występek ojców na synach do trzeciego i czwartego pokolenia względem tych, którzy Mnie nienawidzą. Okazuję zaś łaskę aż do tysiącznego pokolenia tym, którzy Mnie miłują i przestrzegają moich przykazań» (Wj 20, 1-6).
7. Katecheza
Ojciec lub Matka wprowadza w dyskusję
Na Dekalog patrzymy już z perspektywy Nowego Testamentu. I w świetle wydarzeń Ewangelii stawiamy pytanie: Kim w ogóle jest Bóg, że wymaga od nas, żebyśmy nie mieli cudzych bogów przed Nim? Kiedy to pytanie pojawia się w naszym sercu, to ono nasuwa kolejne: Kogo mogę o to zapytać? Gdzie mam szukać odpowiedzi?
Z pomocą przychodzi św. Jan Apostoł. Pamiętamy obraz Ostatniej Wieczerzy, gdzie Jan położył głowę na sercu Jezusa i słuchał bicia serca. W prologu 1 Listu św. Jana czytamy: „To wam oznajmiamy, co było od początku, cośmy usłyszeli o Słowie życia, co ujrzeliśmy własnymi oczami, na co patrzyliśmy i czego dotykały nasze ręce – bo życie objawiło się. Myśmy je widzieli, o nim świadczymy i głosimy wam życie wieczne, które było w Ojcu, a nam zostało objawione.”
Jan mówi, że nie zna Jezusa z opowieści, ale że własnymi oczami patrzył przez trzy lata na Boga. Nie opowiada bajek. Mówi: ja widziałem Boga. Na nasze fundamentalne pytanie : Kim jest Bóg? Odpowiada, że Bóg jest Miłością. „Myśmy poznali i uwierzyli Miłości jaką Bóg ma ku nam. Bóg jest Miłością” (1J 4, 16). On kocha nas bez granic.
Od samego Pana Jezusa słyszymy, że inni bogowie nie istnieją. W rozmowie z uczonym w Piśmie Jezus potwierdza, że jeden jest tylko Pan (por. Mk12, 29). Chrześcijanin nie ma żadnych powodów, żeby Panu Jezusowi nie wierzyć. Jeżeli Bóg jest Miłością, a inny bóg nie istnieje, to za każdym razem, gdy odrzucamy tę Miłość, grzeszymy przeciw I przykazaniu.
Dlatego, by zachować to przykazanie – to trzeba uwierzyć i doświadczyć tego, że Bóg mnie kocha. Wówczas każda zmiana na lepsze w twoim życiu jest możliwa.
Prowadzący dopowiada
- Zachowywać pierwsze przykazanie to przyjąć Ewangelię Jezusa z Nazaretu i prawdę, że to się nie skończyło. To oznacza dać Bogu pierwsze miejsce, głosić, że On jest jedynym naszym Panem, Zbawicielem, Odkupicielem. Zachowywać to przykazanie, to pozwolić sobie na to, by tak jak św. Jan wsłuchiwać się w serce Jezusa.
- W I przykazaniu mamy także przyjąć Kościół jako dar z Bożą obecnością w nim. Przyjąć Kościół jako miejsce przebywania Boga razem z Matka Najświętszą, świętymi, sakramentami. A także przyjąć Kościół,
w którym jest obecny grzech. Grzech zawsze będzie ranił Kościół, ale choćby nie wiem jaki grzech został popełniony, to nigdy w tym Kościele nie będzie przez to mniej Boga. Bóg zawsze będzie w tym Kościele tak samo obecny, bo żaden grzech człowieka nie umniejszy obecności Boga w Kościele. - Nie mieć bogów cudzych przede mną – to zaufać Bożej Opatrzności. Ludzie boją się, że to, co Pan Jezus powiedział o Kościele: „a bramy piekielne go nie przemogą”, że to nie jest do końca prawdą, że jest tyle zła dookoła nas na świecie, że może coś się nam stać. Ta ufność w Kościele zaczyna się chwiać w wyniku grzechów, rozłamów, konfliktów. Bóg nas nie pozostawia bez odpowiedzi.
Rozmowa o zachowywaniu I przykazania Bożego:
Jak już słyszeliśmy pierwsze przykazanie zabrania oddawania czci innym bogom poza Jedynym Panem, który objawił siebie swojemu ludowi. Jezus swoim nauczaniem i słowami potwierdził, że poza Bogiem nie ma innego boga. To przykazanie zakazuje zabobonu i bezbożności. W tym roku obchodzimy 1050 rocznicę Chrztu Polski. To oznacza, że przed 966 r. zamieszkiwały tu plemiona pogańskie. Nie znana im była nauka Chrystusa.
Do dziś jednak przetrwały wierzenia ludowe, które nazywamy zabobonami oraz niebezpieczne praktyki. Sami chrześcijanie często w rozmowach nie widzą nic złego w czytaniu horoskopów, czy chodzeniu do
wróżbitów, a nawet korzystają z pomocy uzdrowicieli. Nauczanie Kościoła mówi wyraźnie: Należy odrzucić wszystkie formy wróżbiarstwa: odwoływanie się do Szatana lub demonów, przywoływanie zmarłych lub inne praktyki mające rzekomo odsłaniać przyszłość (KKK 2116).
Prowadzący spotkanie odczytuje pytania i zachęca do rozmowy:
- Jaki jest mój stosunek do amuletów, przesądów, horoskopów, astrologii, chiromancji (wróżenie z kart, dłoni...), wróżb, zjawisk jasnowidztwa, posługiwania się medium, itp.?
- Czy jestem Bogu wdzięczny za wszystko co mi dał? A może głównie mam do Niego pretensje, że wszystko jest nie po mojej myśli?
- Kto jest u mnie na pierwszym miejscu: Bóg, czy pieniądz, przyjemność, sukces, władza, nauka, praca?
- Jak organizuję czas na modlitwę, czytanie Pisma Świętego, przebywanie z Bogiem?
Zapamiętajmy: „Pierwsze z przykazań obejmuje wiarę, nadzieję i miłość. Kto mówi o Bogu, mówi w istocie o Kimś wiecznym, niezmiennym, zawsze takim samym, wiernym, doskonale sprawiedliwym. Wynika stąd, że powinniśmy bezwzględnie przyjmować Jego słowa, całkowicie Mu wierzyć i ufać. Jest On wszechmocny, łaskawy i czyniący dobro. Któż mógłby nie pokładać w Nim całej swojej nadziei? Któż mógłby nie miłować Go, rozważając skarby dobroci i miłości, których nam udzielił? Stąd też wyrażenie, jakiego używa Bóg w Piśmie Świętym: «Ja jestem Pan»” (KKK 2086).
11. Litania do Bożego Miłosierdzia z Dzienniczka św. s. Faustyny (s. 61)
12. Zawierzenie Rodziny Miłosierdziu Bożemu (s. 63)
13. Apel Jasnogórski (s. 61) – w łączności z Jasną Górą (za pośrednictwem Radia Maryja 105,1 FM lub TV Trwam)
